RSPG-สถานีบูรพา เป็นเว็บแอพพลิเคชันและฐานข้อมูลภายใต้ศูนย์ประสานงาน อพ.สธ.-ม.บูรพา ที่รวบรวมข้อมูลทรัพยากรในภาคตะวันออกของไทย เปิดให้เข้าใช้งานได้ฟรี โดยสามารถอ้างอิงบทความวิจัยได้ ที่นี่

ใช้เมาส์ชี้ที่รูปเพื่อดูขนาดใหญ่



โกฐกระดูก

ชื่อเครื่องยา: โกฐกระดูก

ชื่ออื่นๆของเครื่องยา : บักเฮียง (จีนแต้จิ๋ว)/ มู่เชียง (จีนกลาง)

ได้จาก : รากแห้ง

ชื่อพืชที่ให้เครื่องยา : โกฐกระดูก

ชื่ออื่น(ของพืชที่ให้เครื่องยา) : บักเฮียง (จีนแต้จิ๋ว)/ มู่เชียง (จีนกลาง)

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Aucklandia lappa DC.

ชื่อพ้อง :

ชื่อวงศ์ : Compositae


“เรือนพิพิธภัณฑ์ผ้าทอมือบ้านมาบหม้อ”

Museum House of Handy Craft Weaving

สรรพคุณ


บัญชียา

บัญชียาจากสมุนไพร: ที่มีการใช้ตามองค์ความรู้ดั้งเดิม ตามประกาศ คณะกรรมการแห่งชาติด้านยา ปรากฏการใช้โกฐกระดูกในยารักษาอาการโรคในระบบต่างๆ ของร่างกาย ได้แก่ /1.ยารักษากลุ่มอาการทางระบบไหลเวียนโลหิต (แก้ลม) ปรากฏตำรับ)ยาหอมเทพจิตร) และตำรับ )ยาหอมนวโกฐ) มีส่วนประกอบของโกฐกระดูกอยู่ในพิกัดโกฐทั้ง 9 ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ มีสรรพคุณในการแก้ลมวิงเวียน แก้อาการหน้ามืด ตาลาย ใจสั่น คลื่นเหียน อาเจียน แก้ลมจุกแน่นในท้อง/2.ยารักษากลุ่มอาการทางระบบอาหาร ปรากฏตำรับ (ยาประสะกานพลู) มีส่วนประกอบของโกฐกระดูกร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นๆ ในตำรับ ใช้บรรเทาอาการปวดท้อง จุกเสียด แน่นเฟ้อจากอาหารไม่ย่อย เนื่องจากธาตุไม่ปกติ/โกฐกระดูกเป็นสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ในตำรับยาแผนโบราณของไทยหลายตำรับ เป็นพืชเฉพาะถิ่นในที่ชื้นทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของเทือกเขาหิมาลัย ปัจจุบันปลูกมากที่อินเดีย เนปาล ภูฎาน ญี่ปุ่น เกาหลี เวียดนาม ไทยสั่งนำเข้ามาจากอินเดียและจีน และได้มีการนำมาใช้ในเครื่องยาไทย ที่เรียกว่า (พิกัดโกฐ) โกฐกระดูก จัดอยู่ใน โกฐทั้งเจ็ด(สัตตโกฐ) และโกฐทั้งเก้า(เนาวโกฐ)/เครื่องยา(พิกัดโกฐ) ประกอบด้วย (พิกัดโกฐทั้ง 5) ได้แก่ โกฐหัวบัว โกฐสอ โกฐเขมา โกฐเชียง โกฐจุฬาลำพา (พิกัดโกฐทั้ง 7) (มีโกฐกระดูก และโกฐก้านพร้าว เพิ่มเข้ามา) (พิกัดโกฐทั้ง 9) (มีโกฐพุงปลา และโกฐชฎามังษี เพิ่มเข้ามา) สรรพคุณโดยรวม ของยาที่ใช้ในพิกัดโกฐ คือ แก้ไข้ แก้ไข้ร่วมกับมีเสมหะ แก้หืดไอ แก้หอบ แก้ลมในกองธาตุ ชูกำลัง ขับลม แก้สะอึก บำรุงเลือด บำรุงกระดูก

ตำรายาไทย

ตำรายาไทย: มีการนำโกฐกระดูกมาใช้ในหลายตำรับ เช่น (พิกัดตรีทิพย์รส) คือการจำกัดจำนวนของที่มีรสดี 3 อย่าง คือโกฐกระดูก เนื้อไม้ และอบเชยไทย มีสรรพคุณบำรุงธาตุ บำรุงกระดูก บำรุงตับปอดให้เป็นปกติ แก้ลมในกองเสมหะ บำรุงโลหิต (พิกัดสัตตะปะระเมหะ) คือการจำกัดจำนวนตัวยาแก้เสมหะมีกลิ่น 7 อย่าง คือ ต้นตำแยทั้ง 2 ต้นก้นปิด ลูกกระวาน ผลรักเทศ ตรีผลาวะสัง และโกฐกระดูก มีสรรพคุณชำระมลทินโทษให้ตกไป แก้อุจจาระธาตุลามก ชำระเมือกมันในลำไส้

แหล่งข้อมูลอ้างอิง