RSPG-สถานีบูรพา เป็นเว็บแอพพลิเคชันและฐานข้อมูลภายใต้ศูนย์ประสานงาน อพ.สธ.-ม.บูรพา ที่รวบรวมข้อมูลทรัพยากรในภาคตะวันออกของไทย เปิดให้เข้าใช้งานได้ฟรี โดยสามารถอ้างอิงบทความวิจัยได้ ที่นี่

ป่ากับชุมชน

คุณกำลังอ่าน
ป่ากับชุมชน

เผยแพร่ : 7/11/2565

จำนวนผู้เข้าชม : 415

ป่าไม้มีประโยชน์กับมนุษย์มากมาย ส่วนใหญ่เรารับรู้และเข้าใจถึงประโยชน์ของป่าไม้ในด้านสิ่งแวดล้อม แต่สำหรับชุมชนใกล้ป่าที่ไม่ใช่ป่าอนุรักษ์ขนาดใหญ่ คนในพื้นที่จะแทบไม่ได้ใส่ใจกับป่าขนาดเล็กใกล้บ้านตนเอง เพราะเมื่ออยากได้อะไร เราสามารถหาซื้อได้ตามร้านค้าหรือตลาดนัดใกล้เคียง แต่เมื่อย้อนไปในอดีตป่าประเภทนี้ได้เอื้อประโยชน์ให้คนในชุมชนมาช้านาน

หลายคนอาจลืมนึกถึงว่าปู่ย่าตายายเคยเก็บผักหวาน ไข่มดแดง หน่อไม้ จากป่ามาปรุงอาหารแสนอร่อยให้เราในยามเยาว์วัยรวมถึงต้นไม้ที่ร่มรื่นในเขตรั้วบ้านก็ได้เมล็ดพันธุ์จากป่าข้างบ้านที่ปู่ย่าปลูกไว้ให้ตั้งแต่ก่อนเราเกิด ซึ่งหากเป็นไม้มีค่าทางเศรษฐกิจ ย่อมส่งผลประโยชน์แก่ลูกหลานอย่างคาดไม่ถึงทีเดียว หากจะแยกประโยชน์จากป่าง่าย ๆ สามารถแยกเป็น 3 ด้าน ได้แก่

  1. ด้านสิ่งแวดล้อม ต้นไม้ช่วยให้อากาศในหน้าดิน
  2. ด้านเศรษฐกิจ ป่าเป็นทั้งแหล่งอาหารและสมุนไพร ช่วยลดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน สำหรับคนขยันสามารถนำเมล็ดพันธุ์ไม้ในป่ามาเพาะเป็นกล้าไม้เพื่อจำหน่าย สร้างรายได้แก่ครัวเรือน ตรงกับเทรนด์การใช้ต้นไม้ค้ำประกันเงินกู้ หรือผู้ที่ต้องการปลูกไม้มีค่าไว้เป็นรายได้ในอนาคต
  3. ด้านสังคม เป็นแหล่งพักผ่อนหย่อนใจ ในป่าไม่ได้มีแต่ต้นไม้ แต่ยังมีนกนานาชนิดให้ได้ชมหรือศึกษา และเป็นพื้นที่จัดกิจกรรมของชุมชน เช่น กิจกรรมอนุรักษ์ฟื้นฟูป่า ทำให้เกิดความสามัคคีแก่คนในชุมชน
ผักหวาน
ไข่มดแดง
เมล็ดพันธุ์ต้นรัง (Shorea siamensis Miq.)
สมุนไพรบอระเพ็ด

ด้วยเหตุผลที่กล่าวมา ชุมชนใดที่มีป่าไม้ใกล้บ้าน ถือว่าเป็นโชคที่มหันต์ คนในชุมชน ผู้นำท้องถิ่น และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จึงควรร่วมกันบริหารจัดการป่าในพื้นที่ โดยคำนึงถึงความสอดคล้องกับภูมิปัญญาและบริบทของสังคม ให้เกิดความยั่งยืนสืบต่อไป


แหล่งที่มา
ดุสิต เวชกิจ. 2019.  ประโยชน์จากป่าชุมชน.  Retrieved June 12, 2022, from https://www.recoftc.org/thailand/projects/cf-


Photographer

จารินี คงทรัพย์