ช่วงปลายฤดูหนาวนี้ หากพื้นที่ใดมีต้นยางนาขึ้นอยู่ ลองก้มดูโคนต้นหรือแหงนหน้ามองด้านบนต้น อาจพบช่อดอกยางนา

ลักษณะดอกของต้นยางนา

ดอกยางนา ประกอบด้วยดอกย่อยขนาดเล็กขนาดประมาณ 2 เซนติเมตร ขนาดดอกช่างไม่สมดุลกับความสูงใหญ่เปลาตรงของต้นยางนาที่ยืนตระหง่าน ยางนามีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dipterocarpus alatus Roxb. ex G.Don อยู่ในวงศ์ Dipterocarpaceae

ปีกสีแดงของผลยางนา

เมื่อเวลาผ่านไปสักเดือนย่างเข้าฤดูร้อน เราจะเริ่มเห็นดอกยางนาพัฒนาเป็นผลมีปีกสีแดงเรื่อดูน่าอัศจรรย์ ปีกสีแดงเหล่านั้น ก็คือกลีบเลี้ยงที่ยังคงติดคงทนกับผลนั้นเอง นักพฤกษศาสตร์จำแนกผลแบบนี้ว่า “samaroid” หมายถึง ผลแห้งมีกลีบเลี้ยงเจริญเป็นปีก ก็เพื่อการแพร่กระจายเมล็ดพันธุ์ให้ปลิวไปเจริญได้ไกลๆ นั้นเอง

บางท่านอาจดูเป็นเรื่องปกติ แต่สำหรับเยาวชนรุ่นใหม่ที่มีชีวิตแบบคนเมืองอาจไม่เคยเห็นผลยางนา ที่เจริญบนต้นแม่หรือแม้กระทั่งผลแห้ง การพาเด็กๆ ออกไปสัมผัสธรรมชาติ ถือเป็นกิจกรรมกระตุ้นความช่างสังเกตและส่งเสริมใจรักธรรมชาติ 

การนำไม้ยางนามาใช้งาน

ในขณะเดียวกันผู้ใหญ่เองเมื่อเห็นลำต้นยางนามีขนาดใหญ่และเปลา อาจนึกถึงการนำไม้ยางนามาใช้งานด้านต่างๆ โดยเฉพาะงานก่อสร้าง ต้นไม้ทุกชนิดล้วนมีเนื้อไม้ที่แตกต่างกันไป การจะเลือกนำไม้ชนิดใดมาใช้ให้ตรงวัตถุประสงค์ ต้องพิจารณาจากค่ากลสมบัติและความทนทานเป็นหลัก

สำหรับไม้ในสกุลยาง (Dipterocarpus spp.) กลุ่มงานพัฒนาผลิตผลป่าไม้ สำนักวิจัยและพัฒนาการป่าไม้ กรมป่าไม้ (2553) ระบุไว้ว่าเป็นไม้ชั้นคุณภาพ B มีความแข็งแรงปานกลาง มีความทนทานตามธรรมชาติ 2-6 ปี

แต่อย่างไรก็ตามความแข็งแรงทนทานของไม้ในปัจจุบันอาจพึ่งพาเทคโนโลยีเข้ามาช่วย เช่น การอบไม้ การอาบน้ำยารักษาเนื้อไม้ ไม้ยางนาถือว่าใช้ในงานก่อสร้างได้ในบางกรณี เช่น ทำไม้ฝา ไม้พื้น แต่ไม่เหมาะแก่การทำเสาเรือน หากต้องการไม้ชั้นคุณภาพ A ซึ่งเป็นไม้ชั้นคุณภาพดีและมีความทนทาน ต้องเลือกไม้สัก ตะเคียนทอง พะยูง มะค่าโมง กระบก เป็นต้น

แหล่งที่มา

1. กลุ่มงานพัฒนาผลิตผลป่าไม้ สำนักวิจัยและพัฒนาการป่าไม้ กรมป่าไม้. (2553). คุณลักษณะของไม้ไทย. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, กรุงเทพฯ.
2. ชุมพล คุณวาสี.  (2557).  สัณฐานวิทยาเบื้องต้นในการระบุชื่อวงศ์พืชดอกสามัญ.  สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์
มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.

Writer

ผศ.ดร. เบญจวรรณ ชิวปรีชา

Photographer

ทีมงาน RSPG